«Παραδοσιακή μόδαΤσιγάροείναι εξαφανισμένο. «Η κατανάλωσή τους μειώθηκε απότομα την τελευταία δεκαετία. Το ερώτημα είναι αν δεν πρέπει να αντικατασταθεί από ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο», τονίζει ο Παναγιώτης Μπεχράκης, Πνευμονολόγος Εντατικής Θεραπείας, MD, FCCP και πρώην αναπληρωτής καθηγητής στο ΕΚΠΑ και στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και επικεφαλής της πρωτοβουλίας SMOKEFREEGREECE της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας. ". Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος θέτει νέες προκλήσεις στην επιστημονική κοινότητα μετά από τρία χρόνια της πανδημίας όσον αφορά την καπνιστική συνήθεια του πληθυσμού, ιδιαίτερα των νέων, που απαιτεί αυξημένες προσπάθειες για την εξάλειψη του τσιγάρου σε όλες τις μορφές.
Όπως αναφέρει στην «Κ» ο κ. Μπεχράκης: «Σύμφωνα με αξιόπιστες μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ, μέχρι το 2019 στη χώρα μας καταγράφηκε κατακόρυφη μείωση του αριθμού των καπνιστών σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, ιδιαίτερα στην ηλικιακή ομάδα 16-24 ετών». Το κάπνισμα σε αυτήν την ομάδα μειώθηκε κατά 52% μεταξύ 2009 και 2019. Μια άλλη παρόμοια και άρα συγκρίσιμη έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται το 2024, αλλά ο κ. Μπεχράκης περιγράφει πού βρίσκεται σήμερα η χώρα μας και επισημαίνει ότι «καθ' όλη τη διάρκεια της πανδημίας, της ενεργειακής κρίσης και της προεκλογικής περιόδου βλέπουμε μια σχετική χαλάρωση της χρήσης πολύ σωστής νομοθεσίας. ότι η χώρα μας στοχεύει στη μείωση του καπνίσματος. Οι εποχές που οι κλειστές βιτρίνες βάφτιζαν ανοιχτούς χώρους καπνίσματος και χώρους διασκέδασης όπου επιτρέπεται το κάπνισμα, πέρασαν. Η γραμμή βοήθειας για το κάπνισμα έχει κλείσει και τα προγράμματα διακοπής του καπνίσματος σε όλες τις μονάδες του NHS που έχουν υποστεί το μεγαλύτερο βάρος της πανδημίας υστερούν επίσης. Βλέπουμε επίσης την προώθηση του ηλεκτρονικού τσιγάρου στα παιδιά, τη χαλάρωση των μέτρων και τη δωρεάν προσφορά τους.Έχουν παρατηρηθεί πωλήσεις προϊόντων καπνού σε παιδιά. Δεν είναι νόμιμο, δεν είναι ηθικό και δεν είναι δίκαιο.
Η τελευταία Πανελλήνια Έρευνα (2022) που διεξήχθη από το Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Έρευνας Ψυχικής Υγείας σχετικά με τη συμπεριφορά στην υγεία των εφήβων και των μαθητών υποδεικνύει μια αυξανόμενη τάση πειραματισμού και χρήσης ηλεκτρονικών τσιγάρων από μικρή ηλικία. Κατά τη γνώμη της, το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι αυτή τη στιγμή το πιο δημοφιλές προϊόν καπνού στους νέους. Συγκεκριμένα, σε δείγμα 2.391 πρωτοετών φοιτητών της ΕΣΟ (ηλικίας 15/16), περισσότεροι από δύο στους πέντε (41,5%) μαθητές έχουν καπνίσει τουλάχιστον μία φορά. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα χρησιμοποιήθηκαν κατά 38,6%, και τα παραδοσιακά τσιγάρα κατά 28,2%. Κάθε πέμπτος νέος (20%) χρησιμοποίησε ηλεκτρονικό τσιγάρο τουλάχιστον μία φορά τις τελευταίες 30 ημέρες και τουλάχιστον τρεις φορές τον τελευταίο μήνα, ποσοστό 10,7%. Η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου στα παιδιά έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Το 2018 (όταν διενεργήθηκε η προηγούμενη μελέτη ΕΠΙΨΥ), το 12% των εφήβων χρησιμοποίησε ηλεκτρονικό τσιγάρο τουλάχιστον μία φορά και το 6,6% τουλάχιστον τρεις φορές τις τελευταίες 30 ημέρες. Από την άλλη πλευρά, η κατανάλωση παραδοσιακών τσιγάρων φαίνεται να είναι σχετικά σταθερή σε σύγκριση με το 2018, αλλά είναι πολύ λιγότερο δημοφιλής σε σύγκριση με το 2014 και το 2010. Είναι σημαντικό ότι το 2010, το 42,3% των νέων δοκίμασε τουλάχιστον ένα παραδοσιακό τσιγάρο, σε σύγκριση με 28,2% πέρυσι. Ετος.
περιβάλλον και πρόσβαση
«Θα εξηγήσουμε στα παιδιά ότι και αυτό είναι εθισμός», λέει ο Παναγιώτης Μπεχράκης, πνευμονολόγος και εντατικός.
Ο επιπολασμός του καπνίσματος (παραδοσιακό και ηλεκτρονικό) είναι πολύ υψηλότερος στους εφήβους με τουλάχιστον έναν γονέα να καπνίζει, όπως τόνισε και η επικεφαλής της έρευνας, Ομότιμη Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, κα Άννα Κοκκέβη. Επισημαίνει ότι «πρόσφατα ευρήματα για το κάπνισμα των νέων καταδεικνύουν για άλλη μια φορά την τεράστια σημασία του περιβάλλοντος για την ικανότητα των νέων να ξεκινούν και να διαιωνίζουν ανθυγιεινή συμπεριφορά». Αφενός, οι νέοι στη χώρα μας φαίνεται να έχουν σχετικά ελεύθερη πρόσβαση σε προϊόντα που βάσει νόμου προορίζονται μόνο για ενήλικες, αφετέρου μεγάλο ποσοστό των νέων μεγαλώνει σε νοικοκυριά όπου καπνίζει τουλάχιστον ο ένας γονέας.
Η στροφή σε εναλλακτικά προϊόντα καπνού δεν σημαίνει χαμηλότερους κινδύνους για την υγεία. Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πιστεύει ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι μια άλλη μορφή καπνίσματος που μπορεί να έχει βλαβερές επιπτώσεις στον οργανισμό αλλά και να προκαλέσει εθισμό.
Ερωτηθείς πώς μπορεί να αποτραπεί η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου στην παιδική ηλικία, όπως το παραδοσιακό τσιγάρο, ο κ. Μπεχράκης επιμένει «να εξηγήσει στα παιδιά ότι είναι και εθισμός». συνήθεια της εφηβικής τους ζωής. Φανταστείτε ένα έφηβο μοντέλο ηγέτη, έναν ελκυστικό έφηβο που δεν καπνίζει, τρώει άσχημα και αθλείται. Στη SMOKEFREEGREECA, επιλέξαμε αυτή τη στρατηγική».
Πριν λίγες μέρες, στις 25 Μαΐου 2023, ο κ. Μπεχράκης αναγνωρίστηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως εμπειρογνώμονας στον έλεγχο του καπνού σε ειδική εκδήλωση στη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας. Τον περασμένο Μάιο, το SMOKEFREEGREECE αναγνωρίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως η πιο επιτυχημένη εκστρατεία ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο στην Ευρώπη για το 2021. «Διεξάγουμε συνεχώς εκστρατείες στα σχολεία για την πρόληψη του καπνίσματος στα παιδιά». Την τρέχουσα σχολική χρονιά πραγματοποιήσαμε 215 παρεμβάσεις σε σχολεία και παρέχουμε φροντίδα σε πάνω από 10.000 παιδιά. Διοργανώνουμε επίσης σεμινάρια για επαγγελματίες υγείας και εκπαιδευτικούς για την πρόληψη του καπνίσματος στο μαθητικό περιβάλλον - τονίζει ο κ. Μπεχράκης.
Είναι αισιόδοξος ότι οι προσπάθειες μείωσης του καπνίσματος που ξεκίνησε η προηγούμενη κυβέρνηση θα συνεχιστούν και στην επόμενη. "Είμαστε σε καλό δρόμο. Υπάρχει πολιτική βούληση, έχουμε την τεχνογνωσία, στο χέρι μας είναι να προχωρήσουμε", καταλήγει.
«Χρειαζόμαστε ανθρώπους που μπορούν να μελετηθούν»
«Το κάπνισμα ευθύνεται για τουλάχιστον έναν στους τέσσερις καρκίνους. Δεκαέξι τύποι καρκίνου σχετίζονται με το κάπνισμα, με κυριότερο τον καρκίνο του πνεύμονα, αλλά και άλλους τύπους καρκίνου όπως της ουροδόχου κύστης, του παγκρέατος, των ωοθηκών, ακόμη και οι καρκίνοι. Η αιτία είναι κακοήθεις όγκοι στα παιδιά». σχετίζεται με την έκθεσή τους στο παθητικό κάπνισμα, τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την εγκυμοσύνη. Τα στοιχεία αυτά παρουσίασε χθες η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και Προϊσταμένη του Τμήματος Πνευμονολογικής και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας του Α΄ Ευαγγελισμού ΚΕΘ Παρασκευή Κατσαούνου για να αναδείξει την τεράστια αξία της διακοπής του καπνίσματος και τις πιθανότητες επιτυχίας. αυξάνεται, καθώς πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα ιατρεία που λειτουργούν σε μονάδες SNS.
Αυτή η τιμή δεν μειώνεται ακόμα κι αν ο καπνιστής έχει ήδη υποστεί ζημιά λόγω του εθισμού του. Όπως σημείωσε ο καθηγητής, «περίπου το 40 τοις εκατό. καπνιστών που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του πνεύμονα εξακολουθούν να καπνίζουν τη στιγμή της διάγνωσης. Αν και το 44% των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα στην Ευρώπη διαγιγνώσκονται σε πρώιμο στάδιο, μόνο το 14% έως 58% (ανάλογα με τη χώρα) διέκοψε το κάπνισμα αφού διαγνωστεί με καρκίνο. Αυτό οδηγεί σε αυξημένο μετεγχειρητικό κίνδυνο, μειωμένη ανταπόκριση στη χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία και αυξημένο κίνδυνο υποτροπής ή νέου πρωτοπαθούς καρκίνου».
Στη χώρα μας κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 8-9 χιλιάδες νέα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα και στις περισσότερες περιπτώσεις η διάγνωση γίνεται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου. Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Καπνού, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία σας παρουσίασε την προτεινόμενη διαδικασία προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του πνεύμονα στην Ελλάδα, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία και την Ελληνική Εταιρεία Θώρακος και Καρδιοχειρουργών: Αγγείων και η Ελληνική Αντικαρκινική Ομοσπονδία.
Όπως περιγράφεται από τους πνευμονολόγους Γεωργία Χαρδαβέλλα και Γιάννη Γκιόζο, η πρόταση αφορά την έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του πνεύμονα με αξονικές τομογραφίες θώρακος χαμηλής δόσης που εκτελούνται ετησίως ή ανά διετία σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου. Πρόκειται για άτομα ηλικίας μεταξύ 50 και 80 ετών, νυν ή πρώην καπνιστές, που έκοψαν το κάπνισμα τα τελευταία 15 χρόνια και κάπνισαν/κάπνιζαν ένα πακέτο τσιγάρα ή περισσότερο για τουλάχιστον 20 χρόνια. Για την αναγνώριση των αιτούντων για το πρόγραμμα χρησιμοποιούνται εργαλεία όπως ηλεκτρονικές συνταγές και ηλεκτρονικά αρχεία υγείας. Μετά την ενημέρωση των υποψηφίων για τα οφέλη και τις απαιτούμενες διαδικασίες και τη συγκατάθεσή τους, παραπέμπονται σε τριτοβάθμια κέντρα για αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης από ειδικά εκπαιδευμένους και πιστοποιημένους ιατρούς. Μετά την εξέταση θα προγραμματιστείτε ραντεβού με γιατρό, όπου θα εκτιμηθεί το αποτέλεσμα της αξονικής τομογραφίας. Εάν δεν υπάρχει υποψία καρκίνου του πνεύμονα, προσδιορίζεται η συχνότητα επανάληψης της εξέτασης. Εάν υπάρχουν ευρήματα, γίνονται πρόσθετες εξετάσεις, απεικονιστικές, ακόμη και επεμβατικές εξετάσεις για την τελική διάγνωση.
Αρκετά πλεονεκτήματα
«Τα οφέλη είναι σημαντικά για τον ασθενή», δήλωσε ο Χριστόφορος Ν. Φορούλης, Καθηγητής Θωρακοχειρουργικής ΑΠΘ. «Όταν διαγιγνώσκεται ο καρκίνος του πνεύμονα, είναι πιθανώς στα αρχικά του στάδια όπου το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης είναι πολύ υψηλό. Σε πρώτο στάδιο, μπορεί να ξεπεράσει το 80%. Επιπλέον, η εκτομή μικρών όγκων γίνεται σε μεγάλο βαθμό με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές». Με αντίστοιχα πολλαπλά οφέλη για τον ασθενή, τόνισε.
«Πρέπει να πείσουμε τους ανθρώπους να υποβληθούν σε εξετάσεις», είπε η πρώην αναπληρώτρια γραμματέας υγείας Μίνα Γκάγκα, πνευμονολόγος, σημειώνοντας ότι η συμμετοχή σε τέτοιου είδους προγράμματα φαίνεται να είναι χαμηλή δεδομένης της εμπειρίας από την εφαρμογή αυτών των τύπων προγραμμάτων. Ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, καθηγητής Στυλιανός Λουκίδης, επεσήμανε ότι στις ΗΠΑ, όπου εφαρμόζεται ανάλογο πρόγραμμα, συμμετέχει τελικά σε αυτό μόλις το 5,8% του υποψηφίου πληθυσμού. «Υπάρχει ανησυχία εάν οφείλεται σε πρόσθετες εξετάσεις ή λόγω πιθανών χειρουργικών επεμβάσεων. Και συχνά οι καπνιστές δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα», σημείωσε.
πληρωμή
2 z 5Οι νέοι κάπνιζαν ηλεκτρονικά τσιγάρα, ενώ τουλάχιστον το ένα τέταρτο κάπνιζε παραδοσιακά τσιγάρα και σωλήνες νερού.
1 z 9κάπνισε περισσότερα από τρία ηλεκτρονικά τσιγάρα και παραδοσιακά τσιγάρα τις τελευταίες 30 ημέρες.
1 z 5κάπνισε ηλεκτρονικό τσιγάρο περισσότερες από τρεις φορές τις τελευταίες 30 ημέρες.
1 z 12καπνίζει ένα παραδοσιακό τσιγάρο κάθε μέρα και κάθε ένατο το κάνει κάθε εβδομάδα.
ΚΑΠΝΙΣΜΑΥΓΕΙΑΕΛΣΤΑΤ